FA

فشار خون و بارداری

چکیده

یکی از شایع‌ترین عوارض بارداری در ماه‌های آخر حاملگی (معمولاً از هفته 20 بارداری تا 7 روز پس از زایمان) پره‌ اکلامپسی یا مسمومیت بارداری است که در 5 درصد از خانم‌های باردار مشاهده می‌شود.

۱۴۰۰ يکشنبه ۳۱ مرداد
1692 بازدید
فشار خون و بارداری

مسمومیت بارداری یا پره‌ اکلامپسی چیست؟

یکی از شایع‌ترین عوارض بارداری در ماه‌های آخر حاملگی (معمولاً از هفته 20 بارداری تا 7 روز پس از زایمان) پره‌ اکلامپسی یا مسمومیت بارداری است که در 5 درصد از خانم‌های باردار مشاهده می‌شود.

متأسفانه، پره‌ اکلامپسی علایم خاصی نداشته و برای جنین و مادر خطرناک است، اما پزشک معالج در هر ویزیت می‌تواند فشار خون و پروتئین موجود در ادرار را برای پی‏بردن به این اختلال چک کند.

پره‌ اکلامپسی به علت انقباض عروق خونی ایجاد شده و در نتیجه منجر به افزایش فشار خون و کاهش جریان آن در اندام‌های جنین مانند کبد، کلیه و مغز می‌شود. این کاهش جریان خون در رحم، مشکلاتی را برای جنین از جمله کاهش رشد، کاهش مایع آمنیوتیک و غیره به دنبال دارد

علت مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی چیست؟

علت پره‌ اکلامپسی هنوز به طور کامل مشخص نشده، اما از دلایل بروز این بیماری می‌توان موارد زیر را برشمرد:

  • انقباض عروق
  • تغذیه‌ی نامناسب
  • ژنتیک
  • دیابت
  • بیماری‌های کلیوی
  • اضافه وزن بیش از حد
  • بارداری اول
  • بارداری‌های چند قلویی
  • چند نوع مسمومیت بارداری داریم؟

    مسمومیت بارداری براساس شدت بیماری به سه دسته زیر تقسیم می‌شود:

    • پره‌ اکلامپسی خفیف (قبل از مرحله تشنج): دارای علائم بالینی مانند ورم دست‌ها، پاها و صورت (به علت تجمع مایعات در بافت‌های مختلف بدن و زیر پوست)، بالا رفتن جزئی فشارخون و وجود مقداری پروتئین در ادرار است.
    • پره‌ اکلامپسی حاد: دارای علائم بالینی ورم شدید دست‌ها، پاها، صورت، بالا رفتن جدی فشار خون، وجود مقدار زیادی پروتئین در ادرار، سردرد، سرگیجه، دوبینی، حالت‌ تهوع، استفراغ و درد شدید در ناحیه سمت راست شکم است.
    • اکلامپسی (مرحله تشنج): در این حالت فرد دچار تشنج و کما می‌شود که درصورت عدم درمان موجب مرگ مادر و جنین می‌شود.

     

    علائم مسمومیت بارداری چیست؟

    در افراد مبتلا به پره‌ اکلامپسی علایم زیر مشاهده می‌شوند:

    • التهاب در صورت
    • پف اطراف چشم
    • التهاب ناگهانی دست، پا یا زانو (به علت تجمع آب در این بافت‌ها) که شایع است و منجر به افزایش ناگهانی وزن بدن (یا افزایش وزن بیشتر از 2 کیلوگرم در یک ماه) می‌شود.
    • فرد باردار مبتلا به پره‌ اکلامپسی دارای علائم بارزی از قبیل فشار خون بالا به همراه پروتئینوری (دفع پروتئین در ادرار) است.

    در صورت مشاهده‌ی هر یک از علائم زیر در افراد مبتلا به پره‌ اکلامپسی نیاز به مراقبت‌های اورژانسی است:

    • سردرد شدید و مزمن
    • سرگیجه
    • اختلالات بینایی شامل دوبینی، تاری دید و...
    • درد شدید و یا حساسیت به لمس در قسمت فوقانی شکم
    • حالت تهوع و استفراغ

    چگونه مسومیت بارداری را تشخیص می‌دهند؟

    در صورت وجود سابقه‌ی مسمومیت خفیف حاملگی در یکی از اعضای خانواده و یا با مشاهده‌ی یک یا چند مورد از علایمی مانند سردرد شدید یا اختلال بینایی، افزایش وزن به میزان بیش از یک کیلوگرم در هفته، حالت تهوع، استفراغ، اسهال و دردهای شکمی در فرد باردار باید به پزشک معالج مراجعه شود.

    پزشک ابتدا افراد مشکوک به پره‌ اکلامپسی (مسمومیت بارداری) را از نظر فشار خون و ادرار مورد بررسی قرار می‌دهد. در افراد مبتلا پروتئینوری (300 میلی‌گرم پروتئین در ادرار 24 ساعته) و هیپرتانسیون (افزایش فشار خون) که فشار خون پس از 20 هفته‌ی بارداری 140 روی 90 یا بیشتر، مشاهده می‌شود. در بعضی از موارد افزایش فشار خون قبل از پروتئینوری مشاهده می‌شود.

    در صورت بروز پره‌ اکلامپسی خفیف اقدامات زیر صورت می‌گیرد:

    • گرفتن شرح حال مادر
    • اندازه‌گیری ارتفاع رحم
    • تعیین سن بارداری
    • شنیدن صدای قلب جنین
    • اندازه‌گیری وزن
    • بررسی دقیق فشار خون هر 9 ساعت یک بار
    • کنترل روزانه‌ی حرکت جنین
    • جمع‌آوری ادرار 24 ساعته و اندازه‌گیری پروتئینوری حداقل یک روز در میان
    • اندازه‌گیری کراتینین، آنزیم‌های کبدی، LDH ،CBC، هماتوكریت، پلاكت، تست‌های انعقادی و قند خون
    • سونوگرافی سریالی برای رشد جنین (هر 2 هفته یک بار)
    • بررسی سلامت جنین با NSTو AFI یا BPS  یک یا دو بار در هفته (فاصله‌ی انجام تست بستگی به سن حاملگی، شدت FGR ، شدت بیماری، حجم مایع آمنیوتیک و تغییرات داپلر دارد)
    • در افراد مبتلا به پره‌ اكلامپسی شدید پس از بررسی، علایم زیر مشاهده می‌شود:
    • افزایش فشارخون به میزان 110/160 یا بیشتر
    • پروتئینوری به میزان 2 گرم یا بیشتر
    • کراتینین بیش از 2/1 میلی‌گرم در دسی‌لیتر
    • ترومبوسیتوپنی زیر 100000
    • افزایش آنزیم‌های کبدی یا بیلی‌روبین